Anne-Baba İlişkileri Çocukları Nasıl Etkiler?

Anne-Baba İlişkileri Çocukları Nasıl Etkiler?

Ebeveynler, kadın-erkek ilişkilerinde yaşanan iniş çıkışların çoğu zaman anne-baba rollerini etkilemediğini düşünebiliyor. Ancak çocuklar, anne ve babalarının arasındaki gerginliği fark edebiliyor ve bundan etkileniyor.
Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Selin Karabulut, anne-baba rolünün sadece çocukla ilgilenilen zamanlarla sınırlı olmadığını, çocukların ebeveynleri arasındaki özel ilişkiyi de örnek aldıklarını belirtiyor.

Psk. Karabulut, “Gün içindeki olaylara bağlı olarak anne ya da babanın, hatta her ikisinin sinirli, gergin, sabırsız oluşu çocuklarla olan ilişkilere yansır. Örneğin iş yerinden yorgun ve sinirli gelen bir ebeveynin çocukla oynamak istememesi ya da bağırıp çağırması, çocuğun bu durumu kendi üzerine almasına ve kendini reddedilmiş, değersiz hissetmesine neden olabilir,” diyor.

İflas, işsizlik, borç, gelir düşüklüğü gibi durumların aile içi dengeleri bozabileceğini belirten Karabulut, “Böyle durumlarda lüks sayılabilecek ihtiyaçlar ve hatta temel ihtiyaçlar karşılanamayabilir. Çocuk okulundan ayrılmak zorunda kalabilir, sosyal çevresi değişebilir. Bu gibi durumlar çocukları derinden etkileyebilir. Bu nedenle bir uzmandan destek almak en doğru yaklaşım olacaktır,” diye ekliyor.

Çocuklar Gözlemler ve Uygular: Davranışlarınızı Kopyalıyorlar

Psk. Karabulut’a göre, anne ve babanın her türlü davranışı çocuklar tarafından örnek alınır. “Ebeveynler, farkında olmadan pek çok şeyi çocuklarına öğretir. Bu yüzden her hareketin, her sözün bir etkisi olduğunu unutmamak gerekir,” diyor.

Olumsuz Duyguların Etkisi

Depresif olma eğilimindeki bir annenin sahip olduğu karamsar duygular (değersizlik, yetersizlik, başarısızlık, insanların kötü niyetli olduğu gibi) diğer bireylere ve çocuğa da yansıyabilir. Bu duygular çocuk tarafından içselleştirilebilir ve benzer durumlarda benzer duygular geliştirmesine neden olabilir.

Değer Yargılarının Aktarımı

“Yalan söylemek kötüdür” gibi temel ahlaki değerlerle büyüyen çocuk, bu düşünceleri genellikle benimser. Ancak zamanla bu değerleri ne ölçüde içselleştirdiği, davranışlarına nasıl yansıdığı bireysel farklılıklara bağlıdır.

Günlük Davranışların Yansıması

Fırından ekmek aldıktan sonra “Teşekkür ederim, hayırlı işler” diyen, yemekten sonra ellerini yıkayan, eşiyle saygılı ve sevecen bir tonda konuşan ebeveynin bu olumlu davranışları çocuk için model oluşturur. Çocuk da benzer davranışları sergilemeye başlar.

Olumsuz Tepkilerin Etkisi

İstenmedik bir durum karşısında bağırıp küfreden bir babayı gören çocuk, bu davranışı model alarak benzer durumlarda aynı tepkileri verme eğilimi gösterebilir.

Alışkanlıkların Aktarımı

Sigara içmek, namaz kılmak, meyve yemek, tatile gitmek, kitap okumak gibi alışkanlıklar da çocuklar üzerinde etkilidir. Ebeveynin bu davranışları sergilemesi, çocuğun farkında olmadan bu alışkanlıkları öğrenmesine neden olabilir.

Korkuların Bulaşması

Köpekten korkan bir anne, köpek gördüğünde tedirgin olup çocuğunu uzak tutmaya çalışarak “Aman yaklaşma, ısırır” diyebilir. Bu tür uyarılar ve davranışlar sonucunda, çocukta da benzer bir korku gelişebilir.

Unutmayın: Çocuklar sadece söylediklerinizi değil, yaptıklarınızı da öğrenir. Onlar için en etkili öğretmen sizsiniz.

📚 Kaynak: Anne Bebek - Çocuklarda Davranış Gelişimi